Wegiz aangenomen; wat gaat er veranderen voor zorgverleners?

Voor wie gaat de Wegiz gelden?

De Wegiz zal gelden voor ‘zorgaanbieders’, waaronder zowel solistisch werkende zorgverleners (denk aan huisartsen en apothekers) als zorginstellingen (ziekenhuizen, centra voor geboortezorg, verpleeghuizen, etc.) moeten worden verstaan. Ook voor softwareleveranciers is de Wegiz relevant, nu er voor gegevensuitwisselingen eisen zullen worden gesteld aan de systemen die worden gebruikt.

Wat zal de Wegiz betekenen voor zorgverleners?

De Wegiz is een zogenaamde ‘kaderwet’. Dit betekent dat de Wegiz het mogelijk maakt om via nadere regelgeving voor aangewezen gegevensuitwisselingen te bepalen hoe gegevens moeten worden uitgewisseld.

De Wegiz verplicht zorgaanbieders erop toe te zien dat bij een aangewezen gegevensuitwisseling door een onder hem ressorterende zorgverlener ten minste gebruik wordt gemaakt van een elektronische infrastructuur. Het niet meer uitwisselen van patiëntgegevens tussen zorgverleners via bijvoorbeeld een USB of DVD, zal voor zorgverleners de belangrijkste wijziging zijn die met het intreden van de Wegiz zal plaatsvinden.

Spoor 1 en spoor 2

De Wegiz wordt nader ingevuld door ‘spoor 1’ en ‘spoor 2’. Spoor 1 houdt in dat bepaalde gegevens vanaf een bepaald moment verplicht elektronisch worden uitgewisseld. Spoor 2 houdt in dat aangewezen gegevensuitwisselingen niet alleen verplicht elektronisch moet worden uitgewisseld, maar dit ook volgens een voor die uitwisseling aangewezen (NEN-)norm moet verlopen. In deze norm worden eisen gesteld met betrekking tot ‘taal en techniek’, zodat verschillende systemen die worden gebruikt elkaar kunnen begrijpen. Dit betekent dat de verplichtingen die uit de Wegiz volgen op twee manieren kunnen worden opgelegd: alleen de verplichting om gegevens elektronisch uit te wisselen op te leggen (alleen spoor 1) of de verplichting om gegevens elektronisch uit te wisselen op basis van NEN-normen (spoor 2).

Welke gegevensuitwisselingen verlopen via welk spoor?

In de Meerjarenagenda Wegiz van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zijn op dit moment vijf gegevensuitwisselingen geprioriteerd:

1. Basisgegevensset Zorg (BgZ)
2. Beeldbeschikbaarheid
3. Verpleegkundige overdracht (eOverdracht)
4. Medicatieoverdracht
5. Acute zorg

Dit betekent dat de NEN-normen voor de eerste vier gegevensuitwisselingen als eerste worden gepubliceerd. De NEN-norm voor Bgz wordt momenteel ontwikkeld. Voor gegevensuitwisseling met betrekking tot Beeldbeschikbaarheid wordt de NEN-norm in 2023 in consultatie gaan.  Voor de uitwisseling Verpleegkundige overdracht (eOverdracht) is de informatiestandaard al gepubliceerd net als de kwaliteitsstandaard. Deze zijn nog niet gepubliceerd. De NEN-normen en de bijbehorende AMvB zijn nog in voorbereiding. De gegevensuitwisseling Medicatieoverdracht bestaat uit vier verschillende gegevensuitwisselingen: i) digitaal voorschrijven/ter hand stellen, ii) medicatiegegevens, iii) laboratoriumgegevens voor medicatie en iv) contra-indicaties en overgevoeligheden. Voor de uitwisseling digitaal voorschrijven/ter hand stellen is de benodigde NEN-norm (NEN-7503) gereed voor de toekomstige spoor 2 aanwijzing. De verwachting is dat deze AMvB in 2024 in werking treedt.

Voor de uitwisseling Acute zorg is momenteel nog niet bekend op welk spoor deze uitwisseling komt. Na de zomer wordt hier meer informatie over verwacht.

Certificaat voor IT-producten of IT-diensten

Voor IT-producten of IT-diensten die worden gebruikt voor het uitwisselen van medische gegevens via spoor 2 zal als gevolg van de Wegiz een certificaat nodig zijn, omdat per uitwisseling een norm wordt opgesteld. Het is daarom belangrijk dat zorgaanbieders en softwareleveranciers zich hiervan bewust zijn.

Hoe verhoudt de Wegiz zich tot de European Health Data Space?

Het voorstel voor de European Health Data Space (EHDS) is op 3 mei 2022 door de Europese Commissie gepubliceerd. De EHDS bouwt voort op de AVG en andere recente Europese (concept) regelgeving met betrekking tot het gebruik van data. Naast dat de EHDS handvatten kan bieden voor burgers om hun gezondheidsdata in te zien en het delen van gezondheidsgegevens over landsgrenzen heen, biedt de EHDS onder meer een raamwerk om niet-identificeerbare gezondheidsdata te kunnen gebruiken voor onderzoek en innovatie. Op dit moment wordt er nog onderhandeld over de EHDS. Het is nog onbekend wanneer de tekst van de verordening vast komt te staan en wanneer deze in werking treedt.

De EHDS sluit in huidige vorm grotendeels aan op de Wegiz. Om die reden is de verwachting dat veel afspraken, die onder de Wegiz tot stand zijn gekomen, als basis worden gebruikt voor afspraken die onder de EHDS tot stand zullen komen.

De EHDS gaat echter minder ver dan de Wegiz. Op basis van alleen de EHDS blijft uitwisseling op papier of met de fax nog wel mogelijk, terwijl de Wegiz juist bepaalt dat de uitwisseling van gegevens nadrukkelijk elektronisch moet worden gedaan. De Wegiz gaat dus een stap verder om elektronische uitwisseling te bevorderen. Daarnaast hanteren de EHDS en de Wegiz verschillende stelsels van certificering. Onder de Wegiz wordt certificering immers verplicht, terwijl de EHDS uit gaat van zelf-certificering.

Wanneer gaat de Wegiz gelden?

Op 18 april 2023 is de Wegiz aangenomen door de eerste kamer. Het streven is dat de Wegiz per 1 juli 2023 wordt ingevoerd. Het verschilt per gegevensuitwisseling wanneer deze verplicht zal worden.

Meer weten?

Dinsdag 23 mei aanstaande organiseert Ploum in samenwerking met het RGD een symposium over de Wegiz. Tijdens dit interactieve symposium zal door sprekers van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Nictiz en EPD & ECD Consultancy meer worden verteld over de totstandkoming van de Wegiz en de praktische implicaties hiervan. Het symposium is zowel digitaal als fysiek bij te wonen. Aanmelden kan via onderstaande knop.

Aanmelden